ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΤΟΜΑΣ ΝΑΣΙΦ - ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Η αλλαγή του προσώπου της Ιζαμπέλ Ντινουάρ αποτελεί αναμφίβολα σταθμό, αφού είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της πλαστικής χειρουργικής που έγινε μερική μεταμόσχευση προσώπου. Η ομάδα των χειρουργών που πραγματοποίησε την πρωτοποριακή επέμβαση στο νοσοκομείο της Αμιέν στη Βορειοανατολική Γαλλία πέτυχε να αντικαταστήσει το κατεστραμμένο κομμάτι του προσώπου της με σύνθετους ιστούς, όργανα δηλαδή από άλλο δότη <<και να της προσφέρει ουσιαστικά καλύτερη ποιότητα ζωής>> όπως μας είπε ο βραζιλιάνος καθηγητής Τομάς Νασίφ Μαρκόντες, επισημαίνοντας επίσης, ότι <<Η επανόρθωση της εξωτερικής εμφάνισης του προσώπου παρουσιάζει πολύ σημαντικά και πολύ δύσκολα τρισδιάστατα προβλήματα' και όταν ένα πρόσωπο έχει καταστραφεί, ένα έτοιμο μόσχευμα από ένα άλλο άτομο δίνει την καλύτερη δυνατή λύση, αφού αντικαθιστά ακριβώς αυτό που έχει καταστραφεί.>> Ο Τομάς Νασίφ ήρθε τον Ιανουάριο στην Ελλάδα για να πάρει μέρος στις εργασίες του 1ου συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Πλαστικής Χειρουργικής (EAPS) που ιδρύθηκε πρόσφατα στην Αθήνα. Μιλήσαμε μαζί του λίγο πριν φύγει για την Αμερική, και η συνέντευξη έγινε στα πορτογαλικά με τη βοήθεια του πλαστικού χειρουργού Γιάννη Λύρα ο οποίος έκανε την ταυτόχρονη
μετάφραση.

Με μια ματιά

Ποιος είναι ο Τομάς Νασίφ;
* Καθηγητής μικροχειρουργικής και πλαστικής χειρουργικής του Καθολικού Πανεπιστημίου του Ρίο ντε Τζανέιρο, αναπλ. Καθηγητής του κέντρου σπουδών Ιβο Πιταγκί, πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Ιβο Πιταγκί και διευθυντής του μεγαλύτερου δημόσιου νοσοκομείου του Ρίο ντε Τζανέιρο στη Βραζιλία, ο Τομάς Νασίφ αποτελεί σημείο αναφοράς για τους πλαστικούς χειρουργούς όλου του κόσμου λόγω του πλήθους των επιστημονικών του δημοσιεύσεων.

* Υπήρξε μαθητής του καθηγητή Μποντέ και για πολλά χρόνια συνεργάστηκε μαζί του στο Baudet, ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα πλαστικής χειρουργικής που βρίσκεται στο Μπορντώ της Γαλλίας, πριν εγκατασταθεί
μόνιμα στη Βραζιλία.

* Εμπνευστής, στην αρχή της καριέρας του, της τεχνικής του παραωμοπλάτιου κρημνού, που είναι πάρα πολύ χρήσιμη στην επανορθωτική πλαστική χειρουργική -ειδικά του προσώπου- ετοιμάζεται πολύ προσεκτικά και ο ίδιος μαζί με την ομάδα του να κάνει μεταμόσχευση προσώπου.

* Παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών, ο πενηντατετράχρονος Τομάς Νασίφ είναι ο αγαπημένος πλαστικός χειρουργός των ηθοποιών του Globo, ένα από τα πιο ισχυρά τηλεοπτικά κανάλια του πλανήτη.

* Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελλάδα του έγινε πρόταση από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Πλαστικής Χειρουργικής Ιβο Πιταγκί, στα πλαίσια του Διαβαλκανικού Προγράμματος Επιστημονικής Συνεργασίας με μη κρατικά πανεπιστήμια να επισκέπτεται την περιοχή και να χειρουργεί συμβολικά και εκπαιδευτικά σε νοσοκομεία της Ελλάδας και των υπολοίπων χωρών.

Η πρώτη μεταμόσχευση προσώπου με μόσχευμα από άλλο δότη έγινε πραγματικότητα πρόσφατα στη Γαλλία. Εσείς, στη Βραζιλία, είστε έτοιμοι να κάνετε μια τέτοια επέμβαση;

Από τεχνική άποψη, ναι, είμαστε έτοιμοι εδώ και πάρα πολλά χρόνια να προχωρήσουμε, αντιμετωπίζουμε όμως το θέμα με αρκετό σκεπτικισμό γιατί σε μια μεταμόσχευση προσώπου υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ως προς την αποδοχή ή την απόρριψη του μοσχεύματος από τον οργανισμό. Κι αυτό γιατί μετά τη μεταμόσχευση υπάρχει αναγκαιότητα να παίρνει κάποιος για όλη του τη ζωή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.


Εννοείτε ότι η μεταμόσχευση μπορεί να προκαλέσει, άλλα πολύπλοκα ιατρικά προβλήματα....
Ακριβώς! Σήμερα, βρισκόμαστε σε ένα σύνορο και έχουμε να αποφασίσουμε αν θα μπούμε σ΄αυτή τη νέα εποχή ξέροντας ότι υπάρχουν όλα αυτά τα προβλήματα. Τεχνικά, πάντως, δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα να γίνει αυτή η επέμβαση γνωρίζουμε επίσης ότι στην ιατρική όλες οι νέες ανακαλύψεις γίνονται μέσα από την εμπειρία και από την πρακτική. Αρα εμείς πρέπει να επιτρέψουμε κάποιοι να το ξεκινήσουν αυτό. Εμείς οι ίδιοι, άλλωστε, σκεφτόμαστε να το ξεκινήσουμε σε ασθενείς πάρα πολύ καλά επιλεγμένους και πάρα πολύ καλά ενημερωμένους.

Tο σημαντικό τώρα για μας είναι να δούμε τις ανακοινώσεις της γαλλικής ομάδας, ώστε να γνωρίσουμε τις δικές τους δυσκολίες και με βάση αυτές να προχωρήσουμε.

Εγώ προσωπικά θα προχωρήσω μόλις βρω ένα περιστατικό όπως αυτό της Γαλλίας που ήταν πάρα πολύ καλά επιλεγμένο. Γιατί ένα κομμάτι του προσώπου, π.χ., όπως είναι μια μύτη μπορούμε να τη φιάξουμε από το δικό μας δέρμα, δεν μπορούμε, όμως, να κάνουμε το ίδιο με άλλα κομμάτια, όπως είναι τα χείλη με την τρισδιάστατη, σύνθετη δομή τους, την κινητικότητά τους που εκφράζει το πρόσωπο και βέβαια τη λειτουργικότητά τους, αφού με τα χείλη πρέπει να κάνεις και άλλες λειτουργίες ζωτικής σημασίας όπως το να κρατήσεις το φαγητό.

Πότε ενδείκνυται η μεταμόσχευση προσώπου;
Καλή ένδειξη για μια τέτοια επέμβαση είναι για παράδειγμα ένας μεγάλος όγκος, από τον οποίο κάποιος να έχει χάσει το πρόσωπό του ή ένας πολύ σοβαρός τραυματισμός όπως ακριβώς συνέβη στην περίπτωση της γυναίκας που μεταμοσχεύθηκε στη Γαλλία.

Τι ρόλο παίζει η ηλικία του ασθενούς;
Στατιστικά, οι πιο μεγάλοι σε ηλικία έχουν τα περισσότερα προβλήματα καρκινογένεσης -δηλαδή απώλεια προσώπου από καρκίνο- ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό τραυματισμών που προκαλούν σοβαρή παραμόρφωση στο πρόσωπο το συναντάμε σε νεώτερες ηλικίες. Κατά τη γνώμη μου δεν είναι σωστό να χρησιμοποιηθεί αυτή η μέθοδος στους μεγαλύτερους γιατί δεν έχει καλή ένδειξη. Ο καρκίνος εμφανίζεται σ΄αυτές τις ηλικίες γιατί έχει πέσει η άμυνα του οργανισμού. Σαυτά τα περιστατικά εμείς προτιμούμε να κάνουμε επανόρθωση με υλικό από το ίδιο το σώμα έστω και αν δεν έχουμε θεαματικά αποτελέσματα και θεωρούμε ότι δεν έχει σημασία αν αφήσουμε σημάδια σε ένα σώμα πολύ μεγάλο σε ηλικία. Γιατί αν δώσουμε ανοσοκατασταλτικά φάρμακα σε ανθρώπους που έχουν ήδη προχωρημένο καρκίνο θα τους καταδικάσουμε σε ένα πιο γρήγορο τέλος της ζωής τους.

Στην ομάδα, πάλι, των νέων θα έχουμε το αντίθετο ακριβώς πρόβλημα. Θα έχουμε δηλαδή νέα άτομα τα οποία θα παίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα ακριβώς για να πέσει η άμυνά τους' έτσι, όμως, θα είναι ανοιχτά πλέον και εκείνα σε μια δημιουργία καρκίνου από τα φάρμακα αυτά, ή να μολύνονται πιο εύκολα με απλές μολύνσεις που δεν θα μολυνόντουσαν σε άλλη περίπτωση.


Οι επεμβάσεις που κάνετε εσείς είναι μόνο για αποκατάσταση ή/και αισθητικές;
Κάνω και επανόρθωση και αισθητική και επιθυμώ να προσθέσω ότι η πλαστική χειρουργική από την δική μου οπτική γωνία είναι το ίδιο, επανορθωτική και αισθητική ταυτόχρονα γιατί εμείς όταν αποκαθιστούμε ένα πρόβλημα εξωτερικής εμφάνισης ψάχνουμε και την αισθητική διάσταση. Και βέβαια όταν κάνουμε μια αισθητική χειρουργική επέμβαση προσπαθούμε πάντα να διατηρούμε και τη λειτουργικότητα της περιοχής.

΄Εχει χρειαστεί να πείτε ποτέ όχι σε κάποια ακραία επέμβαση;
Εχει συμβεί ειδικά στις αισθητικές χειρουργικές επεμβάσεις. Γιατί υπάρχουν πολλοί ασθενείς με ψυχολογικά προβλήματα που τα βγάζουν μέσα από ένα πρόβλημα εξωτερικής εμφάνισης. Εμείς τους καταλαβαίνουμε πολύ εύκολα αυτούς τους ασθενείς, από την αρχή, γιατί έρχονται στο ιατρείο με πολλές ερωτήσεις γραμμένες και εκατομμύρια λεπτομέρειες οι οποίες αφορούν πολύ ειδικές πτυχές της επεμβάσεως αυτής σα να πρόκειται για το πιο σημαντικό πράγμα της ζωής τους. Συνήθως φέρνουν μαζί τους καιπολλά περιοδικά με φωτογραφίες, I like this nose, this mouth like thislike this. These are the patients you have to be aware...

Ποιο είναι το μέλλον της πλαστικής χειρουργικής; Μέχρι που μπορεί να φτάσει;
Όπως ξέρετε πολλά άτομα με τις νέες εξελίξεις των λέιζερ, των καλλυντικών και άλλων μεθόδων πιστευούν ότι η πλαστική χειρουργική μπορεί να γίνει λιγώτερο σημαντική επειδή ακριβώς βρίσκουν εναλλακτικούς τρόπους να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν την ομορφιά τους, τίποτα, όμως, δεν μπορεί να την αντικαταστήσει. Εμείς προσπαθούμε ταυτόχρονα να βρούμε νέες μεθόδους μικρότερης παρεμβατικότητας με μικρότερες τομές και πιο φυσικά αποτελέσματα. Πολύ σημαντική συνεισφορά σ΄αυτή την κατεύθυνση είχε η βίντεοχειρουργική. Εδώ και δέκα περίπου χρόνια, η πλαστική χειρουργική του προσώπου έχει αρχίσει να τη χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο ειδικά σε περιοχές που δεν μπορείς να δεις εσωτερικά εύκολα, όπως η μύτη. Η πλαστική χειρουργική, λοιπόν, έχει μέλλον και μάλιστα λαμπρό γιατί όλοι οι άνθρωποι θέλουν να αισθάνονται καλά και πιο όμορφοι.

Σίγουρα... Γέλια

Ποια είναι τα δικά σας μελλοντικά σχέδια σχετικά με την αισθητική;
Να συνεισφέρουμε στη συνέχιση των εργασιών της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Πλαστικής Χειρουργικής Ιβο Πιταγκί που δημιουργήθηκε από τους ευρωπαίους πλαστικούς χειρουργούς στην Αθήνα, διατηρώντας τους δεσμούς που ήδη έχουμε δημιουργήσει στη Βραζιλία και να προσφέρουμε συνεχώς στην εξέλιξη της πλαστικής χειρουργικής γιατί αυτή η ειδικότητα δεν σταματάει ποτέ. Μέσα στην τάση, λοιπόν, που υπάρχει θέλουμε να αναπτύξουμε κι εμείς μαζί με την ομάδα μου τη δυνατότητα αυτών των μεταμοσχεύσεων, που δεν θα γίνονται πια από το σώμα μας αλλά από άλλο σώμα. Αυτή είναι η μεγάλη αναζήτηση της εποχής μας.

Που υπεισέρχεται η ηθική στην πλαστική χειρουργική;
Η ηθική έχει μια διάσταση που αφορά την προσωπική σου επαφή με τον ασθενή και στην πλαστική χειρουργική μπορούμε να έχουμε πολλά ηθικά προβλήματα. Ένα από αυτά είναι η διαφήμιση που γίνεται χωρίς όριο και με ανακριβείς υποσχέσεις από την πλευρά των ειδικών ή των μη ειδικών. Το πιο σημαντικό, λοιπόν, μεταξύ ασθενούς και γιατρού είναι η καλή επικοινωνία τους προς την κατεύθυνση της πολύ καλής πληροφόρησης για να μην έχει καμία αναστάτωση που θα μπορούσε να δημιουργηθεί από κακή πληροφόρηση. Και η δική μου οπτική από αυτή την άποψη είναι η ηθική! Μας ζητάει η ειδικότητά μας να είμαστε ηθικοί απέναντί της.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι των εφαρμογών της πλαστικής χειρουργικής;
(τεχνικά όσο και ηθικά) Εφόσον μιλάμε για άτομα τα οποία έχουν προετοιμαστεί καλά, τα περιστατικά στα οποία θα μπορούσε να συμβεί κάτι μη θετικό έχουν ελαχιστοποιηθεί παγκοσμίως. Γενικά, όμως αν δεν γίνουν τα πράγματα όπως είπαμε προηγουμένως μπορεί να υπάρξουν προβλήματα αλλά και <<καταστροφές>>. Εγώ λοιπόν βρίσκω ότι είναι πολύ σημαντική η πληροφόρηση από τα μέσα μαζικής λαϊκής ενημέρωσης που θα πρέπει και εκείνα να έχουν την ανάλογη υπευθυνότητα. Η δική μου συμβουλή σ'αυτούς που ψάχνουν την πλαστική χειρουργική είναι να ενημερώνονται συνεχώς μέσα από τις δομές τις ιατρικές. Να μην ψάχνουν τον κλασικό χειρουργό που υπόσχεται ότι είναι ο καλύτερος και τα κάνει όλα χωρίς ουλές και προβλήματα. Αλλά να δίνουν στην πλαστική χειρουργική την σημαντικότητα που της αρμόζει.

Τι είδους εγχείρηση κάνατε στην Ελλάδα;
Ηρθαμε να συνεισφέρουμε, μέσα από την επιστημονική συνεργασία που έχουμε με τον πλαστικό χειρουργό Γιάννη Λύρα, σε ασθενείς του στους οποίους χρειάστηκε επανόρθωση. Δουλέψαμε δηλαδή με ασθενείς που έχουν προβλήματα στο περίγραμμα του σκελετού του προσώπου και ταυτόχρονα ανταλλάξαμε εμπειρίες και προβλήματα με την ομάδα του. Επίσης είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε μια ιταλίδα ασθενή η οποία ήρθε από την Ιταλία για να μας συναντήσει, γιατί γνώριζε ότι η διεθνής αυτή ομάδα που διοργανώνει το συνέδριο θα είναι εδώ και ήθελε να επωφεληθεί.


Εχετε ξαναέρθει στην Ελλάδα;
Αγαπώ την Ελλάδα όσο αγαπώ τη Βραζιλία και το Ρίο ντε Τζανέιρο. Εγώ που γεννήθηκα στο Σάο Πάολο, μια πιο βιομηχανική πόλη μακρυά από τη θάλασσα, μετακόμισα στο Ρίο ντε Τζανέιρογια την αγάπη που έχω στη θάλασσα. Αρα εδώ αισθάνομαι σα στο σπίτι μου. Είναι η τρίτη φορά που έρχομαι και περιμένω να ξανάρθω πολύ σύντομα, ειδικά τώρα που έχω εδώ πέρα ένα πολύ μεγάλο φίλο, και παλιό μαθητή μου στη μικροχειρουργική, τον πλαστικό χειρουργό Γιάννη Λύρα, για τον οποίο αισθάνομαι ήδη υπερήφανος, όπως είναι εγκατεστημένος και πετυχημένος στην Ελλάδα αλλά και για την ποιότητα της δουλειάς του.

ΣΤΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑ

Τι είδους εγχειρίσεις γίνονται στη Βραζιλία; Πόσο εύκολα δέχονται οι Βραζιλιάνοι να κάνουν πλαστική αισθητική εγχείριση;
Στη Βραζιλία γίνονται κάθε χρόνο 300.000-350.000 πλαστικές χειρουργικές επεμβάσεις, είναι δηλαδή η 2η χώρα στον κόσμο μετά την Αμερική και τον Καναδά μαζί, όπου γίνονται περίπου 450.000 συνολικά.

Το σημαντικότερο όμως στατιστικό στοιχείο είναι στην κατηγορία κάτω των 18 ετών που στο παρελθόν ήταν κάτω από 2% των αθενών τώρα φτάνουν στο 20% του συνόλου των περιπτώσεων ειδικά για την λιποαναρρόφηση, αυξητική του στήθους για πεταχτά αυτιά και ρινοπλαστική.

Τα ιατρικά εμφυτεύματα σιλικόνης είναι επικίνδυνα για τον οργανισμό;
Όχι μόνον δεν είναι αλλά χρησιμοποιούνται στο πρόσωπο και σε άλλα σημεία του σώματος, όπως στον μαστό και τους γλουτούς, σε συνδυασμό ή χωρίς συνδυασμό- με την μεταμόσχευση άλλων ιστών, ώστε να αποδοθεί όγκος και σχήμα, στα σημεία του σώματος, πράγμα που αλλιώς δεν είναι εφικτό.