Ivo Pitanquy - Ο άνθρωπος με τα χρυσά χέρια

 IVO PITANGUY

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΧΕΡΙΑ

Απο το περιοδικό KΛΙΚ - Μαϊος 2005 - Συνεντευξη στην Παρή Λύρα.

Λάτρης της αρχαίας Ελλάδας, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, του Πυθαγόρα, του Ασκληπιού, αλλά ίσως περισσότερο από όλους του Πραξιτέλη, ο Ίβο Πιτανγκί, το μεγαλύτερο όνομα παγκοσμίως στο χώρο της πλαστικής χειρουργικής, είχε σαν οδηγό του το αρχαίο ελληνικό κάλλος όταν χάραζε τα δικά του βήματα σε αυτό που ονομάστηκε η «γλυπτική του 20^ου αιώνα».

Η εικόνα μας δίνει δύναμη και μας στηρίζει να επιλύσουμε προβλήματα ψυχολογικά.

Στις μέρες μας οι πλαστικές επεμβάσεις έχουν γίνει πια μέρος της καθημερινότητάς μας και οι άνθρωποι που καθημερινά καταφεύγουν στον πλαστικό χειρουργό για να διορθώσουν κάποια ατέλεια στο πρόσωπο ή στο σώμα τους, αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Στην Αμερική το τηλεοπτικό κανάλι Entertainment παρουσιάζει μια ολόκληρη εκπομπή, κάτι σαν ριάλιτι σόου, γύρων από τη ζωή ενός νεαρού πλαστικού χειρουργού από τη Βραζιλία, τους πελάτες του και τον τρόπο που αντιμετωπίζει τα προβλήματά τους με πραγματικά θεαματικά αποτελέσματα. Ωστόσο, όταν μιλάμε για πλαστική χειρουργική, το πρώτο όνομα που μας έρχεται στο μυαλό είναι το όνομα ενός άλλου πλαστικού χειρουργού από τη Βραζιλία, ένα όνομα που έχει γίνει συνώνυμο με το θρύλο στο χώρο των πλαστικών επεμβάσεων. Το όνομα του Ίβο Πιτανγκί.

Από την δεκαετία του ’70, ήδη το όνομα του Πιτανγκί είχε κάνει το γύρο του κόσμου, καθώς προσωπικότητες από κάθε μεριά της γης θα εμπιστεύονταν το πρόσωπό τους ή το σώμα τους στα χέρια του σε μια εποχή που υπήρχε ακόμη πολύ μεγάλη δυσπιστία για τις δυνατότητες της πλαστικής χειρουργικής. Έτσι, με τα χρόνια, το όνομα του Πιτανγκί έγινε συνώνυμο περίπου με τις προόδους στην επιστήμη του, καθώς οι διασημότητες που κατέφθαναν στην κλινική του στη Βραζιλία αποτελούσαν την καλύτερη διαφήμιση για τον «άνθρωπο με τα χρυσά χέρια».  Η κλινική του Πιτανγκί στη Βραζιλία έγινε και το πιο φημισμένο εργαστήριο σπουδών για όσους ήθελαν να μάθουν τα μυστικά αυτού που αποκαλούσαν «γλυπτική του 20^ου αιώνα». Τον Ιούνιο του 2004 δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Χειρουργική Εταιρεία Ίβο Πιτανγκί, που για τη θέση του αντιπροέδρου εξέλεξε έναν από τους καλύτερους μαθητές του. Έναν δικό μας, τον Έλληνα Γιάννη Λύρα, που μαθήτευσε και θήτευσε δίπλα στο μεγάλο δάσκαλο στη Βραζιλία, για να συνεχίσει την καριέρα του στη Νέα Υόρκη και στη Ευρώπη πριν εγκατασταθεί στην Ελλάδα, όπου σε πολύ μικρό διάστημα έγινε ένα από τα πρώτα ονόματα στο χώρο του. Στη διάρκεια ενός συνεδρίου που έγινε πριν λίγους μήνες στην Ιταλία, συγκεντρώθηκαν οι καλύτεροι πλαστικοί χειορυργοί από όλον τον κόσμο για να ανταλλάξουν απόψεις με τον Ίβο Πιτανγκί για να συζητήσουν για τις τελευταίες εξελίξεις στην επιστήμη τους. Εκεί συναντήσαμε τον Ίβο Πιτανγκί και μας παραχώρησε τη συνέντευξη που ακολουθεί.

Ποια θεωρείτε ως την πλέον συγκινητική ιστορία στη ζωή σας ως πλαστικός χειρουργός ;

Είχα στη ζωή μου την τύχη να κάνω μια δουλειά που αγαπώ ιδιαιτέρως και που μου δίνονται καθημερινά ευκαιρίες για έντονα συγκινητικές στιγμές που με ανταμείβουν ως επιστήμονα αλλά κυρίως ως άνθρωπο. Μια από τις πιο συγκινητικές  για μένα ιστορίες ήταν η εξής: στην αρχή της καριέρας μου είχα οργανώσει την πρώτη ομάδα πλαστικών χειρουργών στο νοσοκομείο της Santa Casa στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Κάποια στιγμή, προέκυψε  μια μεγάλη τεράστια καταστροφή δημιουργώντας σοβαρού τύπου εγκαύματα σε αριθμό μεγαλύτερο των 1.250 παιδιών. Το τσίρκο ήταν χωρίς πυρόσβεση και η τέντα έπιασε φωτιά σκεπάζοντας τους θεατές και καίγοντας επί ώρες. Το δημοτικό νοσοκομείο του Ρίο ήταν κλειστό για οικονομικούς λόγους. Καθώς άλλα νοσοκομεία δεν μπορούσαν α καλύψουν τις ανάγκες, λόγω του τεράστιου αριθμού θυμάτων, μίλησα στον πρόεδρο της δημοκρατίας Kubichek, ο οποίος άνοιξε το δημοτικό νοσοκομείο και έβαλα την ομάδα μου μέσα. Αποτελούνταν από 15 πλαστικούς χειρουργούς ειδικευμένους, που δούλευαν όλο το 24ώρο υπό την εποπτεία μου, χωρίς χρήματα, κάνοντας ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατό να βοηθήσουν τους ανθρώπους αυτούς. Τα παιδιά νοσηλεύτηκαν για τουλάχιστον 6 μήνες, σώθηκε η ζωή των περισσοτέρων και βελτιώθηκε η εικόνα τους.

Μιλήστε μας για την Εταιρεία.

Είμαι ευτυχής που είχαμε αυτήν την ιδέα να ιδρύσουμε την Ευρωπαϊκή Χειρουργική Εταιρεία Ίβο Πιταγκί. Διότι το σημαντικό στοιχείο αυτής της ιδέας βασίζεται στη σκέψη της συνεργασίας επιστημόνων από πολλές χώρες, όπως η Ελλάδα, η Γερμανία, το Βέλγιο, κ.α. Η ιδέα στηρίζεται στο να συνεισφέρουμε όλοι γνώση, κουλτούρα, ήθος, τιμιότητα και ανθρώπινες αξίες σημαντικές και να διατηρήσουμε την πορεία της πλαστικής χειρουργικής στο δρόμο του μεγάλου δάσκαλου Ιπποκράτη.

Από αυτή την συγκινητική προσπάθεια προέκυψε κάτι πολύ θετικό για την πλαστική χειρουργική. Αυτές οι στιγμές είναι εκείνες που κάνουν τους πολίτες να καταλάβουν ότι η πλαστική χειρουργική είναι επιστήμη που προσφέρει κοινωνικό έργο.

Πως είναι η σχολή σας;

Η σχολή μας αποτελείται από άκρως επιλεγμένους γιατρούς  από όλο τον κόσμο. Κάθε χρόνο νέοι ειδικευόμενοι Βραζιλιάνοι ακολουθούν ένα πολύ σκληρό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Στο  καθολικό Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο και στο ινστιτούτο Carlos Chagas όπου οι άνθρωποι δεν έχουν χρήματα να κάνουν πλαστική χειρουργική, χειρουργούνται από τους ειδικευμένους γιατρούς. Έτσι, οι πλαστικοί χειρουργοί, εκτός από να χειρουργηθούν καλά, μαθαίνουν να αισθάνονται συμπόνια για τον ανθρώπινο  πόνο και συνειδητοποιούν ότι η πλαστική χειρουργική δεν είναι επιλεκτική, αλλά απευθύνεται σε όσους θεωρούν ότι την έχουν ανάγκη, άσχετα από τάξεις και κοινωνικό υπόβαθρο. Και έχουμε ακόμη πολλά σχέδια.

Η κοινωνική σημασία της πλαστικής χειρουργικής και του χειρουργού  είναι να βοηθήσει τον άνθρωπο ενδυναμώνοντας αυτό που η φύση έδωσε, κάνοντας το πιο αρμονικό. Δεν παρεμβαίνει έτσι η φύση;

Εάν θεωρηθεί ότι η φύση μπορεί να είναι ατελής, η πλαστική χειρουργική προσπαθεί να το βελτιώσει αυτό. Δεν αγγίζεται όμως ποτέ το τέλειο ή αρμονικό αποτέλεσμα της φύσης. Κάποιο που δεν είναι ευχαριστημένοι από τον εαυτό τους και δεν βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία με την εικόνα τους, νιώθουν πως η ενέργειά τους δεν ρέει σωστά και το εμπόδιο είναι φυσικό. Εάν το εμπόδιο αυτό διορθωθεί και ξεπεραστεί, ο άνθρωπος αισθάνεται σε καλύτερη φόρμα, μπορεί να εργαστεί και να αποδώσει καλύτερα, να βελτιώσει τις κοινωνικές του σχέσεις, να περπατήσει καλύτερα, να βρίσκεται σε ειρήνη με τον εαυτό του, με τον κόσμο και με τον Θεό. Αυτή είναι η δύναμη της κοινωνικής πλαστικής χειρουργικής : να κάνει, δηλαδή, έναν άνθρωπο ευτυχή- διότι ενώ είναι πολύ δυνατή και σημαντική η σωματική μας υπόσταση, εξίσου σημαντική είναι και η ψυχική. Η εικόνα μας, λοιπόν, μας δίνει δύναμη και μας στηρίζει να επιλύσουμε προβλήματα ψυχολογικά. Παρ’ όλα αυτά, αν ένα πρόβλημα στην εικόνα μας είναι μικρό και ασήμαντο, δεν χρειάζεται να παρεμβαίνει κανείς.

Είναι καλύτερες οι αμερικανικές ή οι ευρωπαϊκές σχολές;

Είναι διαφορετικές …Όχι ότι η καλή χειρουργική είναι στην Αμερική…Όση καλή είναι στη Βραζιλία τόσο καλή είναι και στην Ελλάδα. Μόνον ο καλός χειρουργός κάνει τη χειρουργική καλή και σήμερα δεν υπάρχει μια φιλοσοφική σχολή αντίθετη σε κάποια άλλη. Η ιατρική είναι μοναδική, διερευνά και διευρύνει τις επιστημονικές γνώσεις και την εμπειρία για το καλό της ανθρωπότητας. Δεν έχει μυστικά. Ίσως η διαφορά είναι στη σκέψη και στη δυνατότητα διδασκαλίας. Οι διαφορές με έναν Αμερικανό και έναν Ευρωπαίο είναι ελάχιστες.

Πόσο πιστεύετε ότι έχουν συμβάλει τα ΜΜΕ στη διαμόρφωση της αντίληψης του ωραίου;

Η εικόνα έχει αλλάξει πολύ με τα ΜΜΕ, άλλοτε προς το καλύτερο και άλλοτε προς το χειρότερο. Όμως το όμορφο είναι πάντα όμορφο, σε οποιαδήποτε φυλετική ομάδα. Ένας Αφρικανός μπορεί να είναι όμορφος ή όχι, ένας Έλληνας μπορεί να είναι όμορφος ή όχι, ένας Ιάπωνας μπορεί να είναι όμορφος ή όχι.

Γλυπτική, τέχνη και φιλοσοφία ήταν άραγε η πλαστική χειρουργική της αρχαιότητας;

Αυτό που απεικονίζονταν με την γλυπτική στην αρχαιότητα δεν ήταν όμοιο μόνο με Έλληνα, αλλά η φαντασίωση της εποχής για την αρμονία.  Η εικόνα δεν αντιπροσώπευε τον Έλληνα της εποχής. Ο Πυθαγόρας καθόρισε ότι στη δημιουργία του αγάλματος οι κανόνες είναι σκληροί και απόλυτοι, καθώς δεν εκπροσωπείται μια συγκεκριμένη φυλή, αλλά προσδιορίζεται αυτό που θεωρούνταν αρμονικό τη συγκεκριμένη εποχή.

Η πλαστική χειρουργική είναι επάγγελμα;

Εγώ εργάζομαι στο Ρίο για περισσότερα από 40 χρόνια. Όλοι οι μαθητές μου έμαθαν να σέβονται και να αγαπούν τους ασθενείς τους, προσπαθούν να υλοποιήσουν επεμβάσεις χρήσιμες. Θέλω να πω ότι δεν χειρούργησα  μόνο περιστατικά αισθητικά, αλλά και επανορθωτικά. Έχω κάνει πολλές απαραίτητες επεμβάσεις σε παιδιά μετά από εγκαύματα, τροχαία, γενετικές δυσμορφίες. Η ιατρική δεν πρέπει να εμπορευματοποιείται.

Υποστηρίζεστε από τις υπηρεσίες του κράτους;

Η αισθητική χειρουργική θα μπορούσε να υποστηρίζεται, όπου αυτό είναι απαραίτητο, και από το κράτος, όπως συμβαίνει με άλλες ειδικότητες. Όμως οι ειδικότητες είναι πολλές και οι γιατροί πολλοί. Για να είναι το κράτος σωστό, θα πρέπει να παρέχει και αυτή την υπηρεσία.

Ο αντιπρόεδρος Ιωάννης Λύρας, η πρόεδρος Simone Guimaraes και ο καθηγητής Ivo Pitanguy συζυτούν κατα την διάρκεια τού επίσημου δείπνου της Ευρωπαϊκης Ακαδημίας Πλαστικής Χειρουργικής στην Ρώμη, Ιταλία. το 2004. Η φωτογραφία είναι δημιουργία της συνδαιτυμόνος Παρής Πάπτη-Λύρα.