|
Μεγακλή Θεογνωσία, Εργαστηριακός συνεργάτης, τμήμα
Αισθητικής και Κοσμητολογίας Α.ΤΕΙΘ και Δούκα Χρήστου, Καθηγητή, τμήμα
Αισθητικής και Κοσμητολογίας Α.ΤΕΙΘ.
Απο το περιοδικό Esthete Hellas, τ. 16, 7-8/2009
Το παρουσιαστικό σε σχέση με την έννοια της
παρουσίασης του εαυτού μπορεί να θεωρηθεί ως ο δημόσιος εαυτός. Υπάρχει
στενός σύνδεσμος μεταξύ του εξωτερικού εαυτού – παρουσιαστικό – με τον
εσωτερικό – ψυχολογικό. Το παρουσιαστικό του εαυτού είναι ποιοτικά
διαφορετικό από τους υπόλοιπους τομείς του εαυτού, αφού εκτίθεται διαρκώς στη
θέση των άλλων, αλλά και του ίδιου του ατόμου προς παρατήρηση και αξιολόγηση
(Harter, 1993).
Το γυναικείο φύλο εκτίθεται από νωρίς σε κοινωνικές
προσδοκίες για την επιδίωξη ελκυστικότητας, με φυσική συνέπεια οι γυναίκες να
εσωτερικεύουν σταδιακά την οπτική της αντικειμενικοποίησης για τον εαυτό τους
και να τυγχάνουν συμπροφορών προσωπικής παρατήρησης και βελτίωσης με σκοπό να
πετύχουν τα κοινωνικά ορισμένα πρότυπα ομορφιάς. Το ανδρικό σώμα που
αξιολογείται έχει να κάνει περισσότερο με παράγοντες λειτουργικότητας και
λιγότερο αισθητικής. Η θεωρία αυτή αναπτύχθηκε από τους Fredrickson και
Roberts (1997) ως θεωρητικό πλαίσιο για την ερμηνεία ψυχολογικών βιωμάτων που
παραμένουν απαράμιλλα θηλυκά.
Στην επιδίωξη του εκτιμώμενου τέλειου, υγιούς και
ελκυστικού σώματος και του εκτιμώμενου τέλειου και ιδανικού προσώπου
συνδυάζονται τα τρία πεδία άσκησης, δίαιτας, διατροφής, πλαστικής χειρουργικής
(Brownell, 1991a) 1991b) και ως σωματικά ασκημένο το άτομο μπορεί να διατηρήσει
τον αυτοέλεγχο, ο οποίος συντελεί έμμεσα στην αίσθηση υπερηφάνειας, εκτίμησης
του εαυτού και των ικανοτήτων του (Bordo, 1994). Με την ενσωμάτωση αυτών
των αρετών στον τρόπο ζωής το άτομο μπορεί να επέμβει στο σώμα του, να το
ελέγχει, να πειθαρχεί, να το πλάθει ώστε να προσομοιάζει με τα ιδεώδη σώματος
της σύγχρονης εποχής διασφαλίζοντας εσωτερικές και εξωτερικές αμοιβές.
Η αισθητική παρέμβαση μεταβάλλει την εμφάνιση του
ατόμου και αλλάζει τον τρόπο σκέψης για το πρόσωπο και το σώμα του. Η
ικανοποίηση των γυναικών επηρεάζεται από τα φυσικά τους χαρακτηριστικά,
τη σύγκριση αυτών με τα ιδανικά δεδομένα, τον τρόπο που τους βλέπουν οι άλλοι
μεμεονωμένα και σε σύγκριση με άλλες γυναίκες στο περιβάλλον τους βιώνουν και
την συσχέτισή τους με τα πολιτιστικά πρότυπα. Η ελκυστικότητα απασχολεί
πιο έντονα συνήθως τις γυναίκες οι οποίες κατά την εφηβική τους ηλικία ενδιαφέρονται
πολύ για τις σωματικές τους αλλαγές, ενώ αργότερα ξοδεύουν πολύ χρόνο και χρήμα
για την εμφάνισή τους σε καλλυντικά, κρέμες και δίαιτες (Kelson, Kearney-Cooke
& Cranky, 1990).
Στη σύγχρονη εποχή η φυσική εμφάνιση έχει άμεση
συνάρτηση με τα προβαλλόμενα κοινωνικά πρότυπα (Sarwer, Pertschuk, Wadden &
Whitetaker, 1993) και είναι στενά συνδεδεμένη με την εικόνα σώματος, την
εμπιστοσύνη στον εαυτό, την αυτοεκτίμηση και την καλή ψυχολογική διάθεση
(Pruzinsky, 1993).
Το πρόσωπο αποτελεί την αφετηρία εστίασης όλων των
μορφασμών που εκτελούν οι άνθρωποι κατά τις επαφές τους, τις συζητήσεις.
Η κατάσταση της εμφάνισής τους επηρεάζεται από τις γραμμές έκφρασης ή τις
ρυτίδες, οι οποίες αποτυπώνονται σ’αυτό με την πάροδο του χρόνου, ως ένδειξη
έκφρασης εκδήλωσης συναισθήμάτων (Finn, Cox & Earl, 2003).
Η κατάσταση του δέρματος, σχετίζεται με την κατάσταση
εμφάνισής του. Η ανάγκες για μια πιο νεανική και υγιή εμφάνιση χωρίς
ηλικιακά όρια είναι αυτή που μας οδηγεί σε παρεμβάσεις αισθητικής βελτίωσης
(Finn et al, 2003). Οι παρεμβάσεις αυτές μπορεί να είναι επεμβατικές
(νυστέρι, laser) ή επιπολής και να αφορούν τη βελτίωση της εικόνας του δέρματος
μέσω ενυδάτωσης, σύσφιξης, αντιρυτιδικής αγωγής ή ακόμη τη βελτίωση των
χαρακτηριστικών του προσώπου ώστε να τα καταστήσει ιδανικά με τη χρήση έγχρωμων
καλλυντικών προϊόντων με σκοπό πάντοτε την βελτίωση της φυσικής εμφάνισης και
της ικανοποίησης από το πρόσωπο γυναικών.
Το να νοιώθει κάποιος σίγουρος για την εμφάνισή του
έχει μια προνομιούχα συμβολή στη διάθεση και την ευζωία του (Graham, 1986;
Johnson et al., 1997). Τα καλλυντικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν με
ποικίλους τρόπους για να επηρεάσουν την εμφάνιση του προσώπου, ως εργαλείο
ανάδειξης της γυναικείας ομορφιάς (Quant, 1996). Είχε θεωρηθεί ότι επειδή τα
καλλυντικά επηρεάζουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που υπερέχουν στην αντίληψη
της γυναικείας ελκυστικότητας, τα έντονα μακιγιαρισμένα πρόσωπα είναι πιο
ελκυστικά από τα ίδια πρόσωπα χωρίς μακιγιάζ.
Το μακιγιάζ έχει γίνει μια καλλυντική διέξοδος που
επικρατεί παντού με τα χρόνια (Etcoff, 1999). Το μακιγιάζ είναι ο φορέας
δημιουργίας και απόδοσης του καλλωπισμού με τη χρήση καλλυντικών έγχρωμων μέσων
που βελτιώνει τη γυναικεία ελκυστικότητα.
Η βάση make-up χρησιμοποιείται για να διορθώσει το
χρώμα του δέρματος. Αποκρύπτει ατέλειες, όπως στίγματα, ουλές, μαύροι
κύκλοι, κοκκινίλες και προωθεί τη διαύγεια, ομοιοχρωμία και καθαρότητα του
δέρματος (Aucoin, 1997). Οι σκιές τονίζουν τα μάτια με τις αντιθέσεις των
χρωμάτων (Quant, 1996). Το μολύβι και το eyeliner δίνουν σχήμα στα μάτια
και τονίζουν το περίγραμμά τους (Aucoin, 1997). Η μάσκαρα δίνει μήκος,
όγκο και χρώμα ώστε τα μάτια να δείχνουν μεγαλύτερα. Ο συνδυασμός και των
τριών μπορεί να μεταβάλλει το μέγεθος των ματιών και να τους δώσει έμφαση, όπως
φωτεινότητα σε σκοτεινά, μικρά ή εσώφθαλμα μάτια, επηρεάζοντας τη φυσική
εμφάνιση του προσώπου (Aucoin, 1997). Κραγιόν διαφορετικών αποχρώσεων και
υφής – υγρά, ματ – έχουν ποικίλες επιδράσεις στην ολική εμφάνιση και χαρακτήρα
ενός προσώπου (Quant, 1996). Είναι σημαντικό καλλυντικό για την χρωματική
ισορροπία του προσώπου, ιδίως όταν τα μάτια είναι έντονα μακιγιαρισμένα
(Aucoin, 1997). Μπορεί να μειώσει το μέγεθος σε σαρκώδη χείλη, να δώσει
όγκο σε πολύ λεπτά και να διαφοροποιεί το σχήμα τος αλλάζοντας την εικόνα του προσώπου
(Aucoin, 1997; Johnson Gross, Stone, 1997). Τα φρύδια αποτελούν στοιχείο
του προσώπου που προσθέτει ή αφαιρεί έκφραση από τα μάτια και προσδίδει
ισορροπία στην έκφραση όχι μόνο των ματιών αλλά μέσο-κλειδί για τη διόρθωση των
επιμέρους χαρακτηριστικών δίνουν χαρακτήρα στα μάτια και το πρόσωπο όταν
διορθώνονται αποκτούν το σωστό σχήμα.
Η νεανικότητα του προσώπου, η διατήρηση των παιδικών
χαρακτηριστικών αρτιότερων συγκριτικά με του ενήλικα, όπως τα μεγάλα μάτια, τα
σαρκώδη χείλη, μεγιστοποιεί την αντίληψη ελκυστικότητας του γυναικείου προσώπου
(Perrett, Lee & Pentron-Voak, 1998; Jones, 1995; Johnston & Franklin,
1993). Ακόμη και η μορφή της υφής του δέρματος βελτιώνει την αντίληψη της
γυναικείας ομορφιάς (Fink, Grammer & Thornhill, 2001), πιθανά λόγω της
συνεισφοράς των καλλυντικών προϊόντων στην υφή και ομοιομορφία του
δέρματος. Πολλές μελέτες αποκάλυψαν ότι τα πιο συμμετρικά πρόσωπα
κρίνονται ως πιο ελκυστικά από αυτά που παρουσιάζουν ασυμμετρία
χαρακτηριστικών. (Tovee, Tasker & Benson, 2000; Perrett, Burk,
Penton-Voak, Lee, Rowland & Edwards, 1999; Thornhill & Grammer, 1999),
αφού η μη συμμετρικότητα μπορεί να συνιστά δυσμορφία εκ γενετής ή επίκτητη
ασθένεια ή να αντανακλά στρες (Thronhill & Muller, 1998; Gangestad &
Buss, 1993).
Προϊόντα ομορφιάς, όπως το nose shadow πωλείται στις
Ασιάτισσες γυναίκες (Li, 1992), για να δώσει σχήμα στη μύτη και να πετύχουν
διόρθωση των χαρακτηριστικών αφού η πλατιά γέφυρα της μύτης προσδίδει
μεγαλύτερο πλάτος στα πρόσωπά τους. Το λευκό δέρμα είναι το καθοριστικό
χαρακτηριστικό της θηλυκής ομορφιάς στην Ιαπωνία (Wagatsuma, 1967), το οποίο
πετυχαίνει εύκολα με την επιλογή πολύ ανοιχτόχρωμης βάσης στο πρόσωπό τους,
γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την ικανοποίηση από το πρόσωπό τους. Το
λευκό χρώμα είναι το χαρακτηριστικό στοιχείο του δέρματος με το οποίο οι
Ιάπωνες ασκούν κριτική, αφού επιθυμούν το ανοικτότερο δέρμα των Αμερικανών,
αλλά όχι την υφή του. Το Ιαπωνικό δέρμα είναι ωραίο, απαλό, με μικρούς
πόρους, λίγες τρίχες, χαρακτηριστικά που δίνουν μια πιο θηλυκή εμφάνιση.
Αυτό το αλαβάστρινο δέρμα τείνουν να αποδώσουν με τη χρήση καλυπτικών,
διορθωτικών χρωμάτων, make-up και πούδρες οι επαγγελματίες του μακιγιάζ ώστε να
καταστήσουν το δέρμα άψογο βελτιώνοντας την εικόνα του, με σκοπό τη λήψη
ικανοποίησης από το άτομο που δέχεται το μακιγιάζ (Μεγακλή, 2008).
Ψυχολογική έρευνα για την ομορφιά ή τη γοητεία και με
ποιο τρόπο επηρεάζουν τη σωματική εικόνα έχει σπάνια αναμείξει μη λευκά
δείγματα. Από τότε που τα δεδομένα ομορφιάς στην Αμερική είναι βασισμένα
σε καυκάσια κριτήρια (Guthrie, 1976), τα ψυχολογικά αποτελέσματα στη σωματική
εικόνα πρέπει να κατανοηθούν στις έγχρωμες γυναίκες ώστε να μην κρίνουν τον
εαυτό τους με βάση το ευρωπαϊκό βαρόμετρο.
Γιατί ομορφιά είναι η αρμονία των χαρακτηριστικών
προσώπου και σώματος, το παράστημα και η γενικότερη συμπεριφορά του ανθρώπου,
ώστε η όλη εμφάνισή τους να είναι ευχάριστη και να αντανακλά μια ισορροπία
συναισθημάτων και ψυχικής γαλήνης (Blanco-Davila, 2000).
|
