Επί της ουσίας πρόκειται για τους χημικούς αγγελιοφόρους του σώματός μας, η απουσία των οποίων αντιστοιχεί με την μη-ύπαρξή μας.

Οι ενδοκρινείς αδένες είναι ανατομικά μορφώματα που βρίσκονται σε διάφορα μέρη του σώματος, οι οποίοι συνθέτουν τις ορμόνες και τις διοχετεύουν στην κυκλοφορία του σώματος για να φτάσουν στα όργανα στόχους (που είναι σχεδόν όλα τα κύτταρα) όπου και εκδηλώνεται η βιολογική τους δράση.

Η σύλληψη, η καλή έκβαση μιας εγκυμοσύνης, η γέννηση, η ανάπτυξη μας, το ύψος μας, το σωματικό μας βάρος, η γονιμοποιητική μας ικανότητα, ο θηλασμός, οι μορφολογικές και ψυχολογικές διαφορές των δύο φύλων, η ποιότητα του δέρματος , των μαλλιών μας, το φαινόμενο της γήρανσης καθορίζονται από την ορμονική ισορροπία.

Η συσχέτιση της εκκρίσεως των ενδοκρινών αδένων με το γήρας χρονολογείται από την εποχή που άρχισε να διαμορφώνεται η Ενδοκρινολογία σαν κλάδος της Ιατρικής.  Ο πόθος του ανθρώπου να βρει το ελιξίριο της νεότητας τροφοδοτήθηκε με νέες ελπίδες από την ανακάλυψη των ουσιών αυτών του οργανισμού, των ορμονών, που είχαν τόσο σημαντικά και θεαματικά αποτελέσματα.

Η συσχέτιση του φαινομένου του γήρατος με την ορμονική έκκριση του οργανισμού δεν ήταν παράλογη.  Πρώτον, γιατί η εικόνα που προκύπτει από την έλλειψη ορισμένων ορμονών έχει πολλά στοιχεία, τα οποία είναι χαρακτηριστικά του γήρατος  και δεύτερος λόγος συσχέτισης της λειτουργίας των ενδοκρινών αδένων με το γήρας, υπήρξε το γεγονός ότι οι διαταραχές που εμφανίζονται αλλάζουν με θεαματικό τρόπο όταν χορηγηθεί η ορμόνη που λείπει.  Το σύνολο των αλλαγών συνθέτει την εικόνα της ανανέωσης του ξανανιώματος και σε άλλες περιπτώσεις η ανάκτηση των δυνάμεων από τους πάσχοντες θυμίζει το νεανικό σφρίγος.

Σήμερα η ενδοκρινολογία έχει περάσει το στάδιο των οραματισμών και στηρίζεται σε συγκεκριμένες μετρήσεις των ορμονών, που επιτρέπουν τη γνώση της λειτουργίας των ενδοκρινών αδένων, του ποσού της ορμόνης που εκκρίνουν, του μεταβολισμού της και της βιολογικής της δράσης στα όργανα-στόχους.

Ποιες αλλαγές λοιπόν, επέρχονται σε κάθε ηλικία (στην επιδερμίδα και το σώμα) και γιατί;

Πώς αντιμετωπίζονται;

Έχουν άμεση ή έμμεση δράση οι ορμόνες στην επιδερμίδα μας;

 

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ

Οι αλλαγές στο δέρμα οφείλονται εκτός από εξωγενείς ή ενδογενείς παράγοντες και στην έλλειψη οιστρογόνων ή στην διαταραχή των επιπέδων των ανδρογόνων που εκκρίνονται από τις ωοθήκες ή τον φλοιό των επινεφριδίων.

Διότι στο δέρμα υπάρχουν υποδοχείς που συνδέουν δραστικά τα οιστρογόνα καθώς και άλλες ορμόνες.  Αυτές οι ορμόνες διεισδύουν και μεταφέρονται στους πυρήνες των κυττάρων όπου και διεγείρουν την παραγωγή πρωτεϊνών (πρωτογλυκάνη, κολλαγόνο, ελαστίνη) και επηρεάζουν την περιεκτικότητα νερού και υαλουρονικού οξέως (που υπάρχουν σε μεγάλη περιεκτικότητα στο δέρμα).

Για τις γυναίκες είναι θέμα ορμονών.

Όλες γνωρίζουμε ότι μερικές ημέρες το δέρμα μας εμφανίζεται φρέσκο και φωτεινό ενώ άλλες κουρασμένο, μουντό, λιπαρό ή ξηρό.

Βλέπουμε λοιπόν ότι και το δέρμα όπως και το υπόλοιπο σώμα αισθάνεται τις επιδράσεις του γυναικείου κύκλου και τις εναλλαγές των επιπέδων των ορμονών του φύλου που καθορίζουν και την θηλυκότητά μας.

Το δέρμα μιλά για την υγεία και την γενικότερη κατάσταση του γυναικείου οργανισμού σαν ανοικτό βιβλίο.  Ότι το δέρμα εκφράζει τόσα πράγματα δεν υπάρχει αμφιβολία.

Ένα εκπαιδευμένο μάτι ανακαλύπτει μέσα από μία λεπτομερή εξέταση του δέρματος εάν η γυναίκα είναι έγκυος, αν παίρνει αντισυλληπτικά, αν έχει σκέψεις ευχάριστες ή όχι, εάν ακολουθεί μία σωστή διατροφή ή όχι, εάν ανέχεται καλά τον ήλιο, αν είναι ξάγρυπνη, εάν καπνίζει, αν το φροντίζει, εάν είναι νέα βιολογικά, ανεξάρτητα από την ηλικία.

Το δέρμα, λοιπόν , είναι καθρέπτης της υγείας μας και ακολουθεί τους ρυθμούς του οργανισμού και κατά κύριο λόγο τις εναλλαγές  των ορμονών του κύκλου.

Αν και η επιστήμη έχει δώσει κάποιες απαντήσεις και σε αυτό που ο καθρέφτης αναδεικνύει.  Ο ακριβής μηχανισμός δράσης των ορμονών αποτελεί ένα μεγάλο πεδίο ερευνών για την μοντέρνα βιολογία όπου μεγάλο κομμάτι του πλανήτη «γυναίκα» δεν έχει ακόμη διερευνηθεί.

Είναι όμως γνωστό ότι οι πιο εμφανείς αλλαγές καταγράφονται από την κατάσταση ενυδάτωσης του δέρματος.

Από την 1η έως και την 14η ημέρα κύκλου λόγω μειωμένη παραγωγής σμήγματος το δέρμα εμφανίζεται πιο ξηρό όμως κάτω από την δράση των ορμονών, στην φάση από την 14η έως την 28η ημέρα, οι σμηγματογόνοι αδένες διευρύνονται και παράγουν περισσότερη ποσότητα σμήγματος.

Αυτό για τα νεαρά κορίτσια μπορεί να δημιουργήσει λιπαρότητα στο δέρμα που μπορεί να οδηγήσει και στην επιδείνωση προϋπάρχουσας ακμής.  Για τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ξηρότητας στο δέρμα αποτελεί θετική επίδραση, βελτιώνοντας / προλαμβάνοντας την αφυδάτωση.

Επίσης, τις 7-8 ημέρες που προηγούνται της εμμήνου ρύσεως, λόγω των διαταραχών στην ισορροπία μεταξύ οιστρογόνων και προγεστερόνης, οι γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν οίδημα στο πρόσωπο, στα χέρια καθώς και στο σώμα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το βάρος τους κατά 3-4 κιλά.


ΗΠΙΑ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΦΑΣΕΙΣ


ΕΦΗΒΕΙΑ

Μία εξαιρετική σημαντική φάση της ζωής μας είναι η εφηβεία.

Στην εφηβεία, η υπόφυση στέλνει στις ωοθήκες συγκεκριμένες εντολές.  Είναι η ώρα της παραγωγής και έκκρισης των οιστρογόνων και προγεστερόνης καθώς και ανδρογόνων από τα επινεφρίδια και τις ωοθήκες και αυτές οι εντολές έχουν δραστικές συνέπειες σε όλο τον οργανισμό.

Η όποια διαταραχή αυτής της ορμονικής ισορροπίας μπορεί να επιφέρει εμφάνιση παχυσαρκίας, έντονη ακμή, υπερτρίχωση, λιπαρότητα του δέρματος, διαταραχή στην έμμηνο ρύση.

 
ΗΛΙΚΙΑ 15-40

Οι ορμονικές διαταραχές που παρουσιάζονται συχνότερα σε αυτή την ηλικία εκφράζονται με την παρουσία λιπαρότητας στο δέρμα, ύπαρξη μαύρων στιγμάτων, ακμή, υπερτρίχωση με ταυτόχρονη παρουσία διαταραχής στην έμμηνο ρύση, το λεγόμενο σύνδρομο «πολυκυστικών ωοθηκών» - (PCO).

Πρόκειται για μία συχνή πάθηση των νεαρών γυναικείων που οφείλεται σε αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων, ωοθηκικής προέλευσης και σπανιότατα επινεφριδιακής και ονομάζεται σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.  Η αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση και επίλυση θα πρέπει να γίνεται με τοπική φροντίδα (καθάρισμα, χρήση κρεμών για μείωση της λιπαρότητας – όπου χρειάζεται παρέμβαση αισθητικού) και ταυτόχρονα μείωση των ανδρογόνων με αντιανδρογόνα (όπου θεωρείται επιβεβλημένη η παρέμβαση ενδοκρινολόγου),μείωση σωματικού βάρους όταν υπάρχει παχυσαρκία.

Σε αυτή την ηλικιακή φάση, οι ορμονικές διαταραχές που μπορεί να εμφανισθούν συχνά είναι η έκφραση στο δέρμα διαταραχών της λειτουργίας του θυρεοειδούς.

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς  στατιστικά λόγω της μεγαλύτερης συχνότητας εμφάνισής τους σε γυναίκες παρά σε άνδρες, φαίνεται να αποτελούν «γυναικεία υπόθεση».

Μπορούν όμως να εμφανισθούν σε κάθε ηλικία προκαλώντας σωματικές και ψυχικές διαταραχές.

Τα συμπτώματα έχουν σχέση με τον βαθμό υπέρ ή υπολειτουργίας καθώς και την ηλικία των ασθενών.  Στον υποθυρεοειδισμό οι πρώτες εκδηλώσεις της νόσου είναι η καταβολή δυνάμεων, κόπωση κτλ.

Συνοδεύονται όμως και από πιο έντονες δερματολογικές εκδηλώσεις.

Στην περίπτωση υποθυρεοειδισμού, το δέρμα εμφανίζεται τραχύ , οιδηματώδες, αφυδατωμένο, με μία χαρακτηριστική χρώση (πορτοκαλοκίτρινο).

Εμφανίζεται επίσης, τριχόπτωση που μπορεί να αφορά όλο το σώμα και συνήθως τα βλέφαρα και την άκρη των φρυδιών.

Χαρακτηριστική λοιπόν είναι η γενικευμένη πάχυνση του υποδορίου του προσώπου.

Μία άλλη σημαντική επίπτωση της υπολειτουργίας του θυρεοειδούς είναι επίσης η αύξηση του σωματικού βάρους.

Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση της υπολειτουργίας του θυρεοειδούς είναι επιτακτική κυρίως για λόγους υγείας όμως είναι σαφές ότι επηρεάζει και τη φυσική κατάσταση και την αισθητική προσώπου και σώματος.

Επίσης, σε αυτή τη γόνιμη ηλικία σε μία εγκυμοσύνη μπορεί να εμφανιστούν εκτός από χαλάρωση, υπέρχρωση δέρματος ή μέλασμα λόγω των υψηλών επιπέδων ορισμένων ορμονών.

Η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών εξάλλου μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει υπέρχρωση στο δέρμα (καφέ κηλίδες).

Η ΗΛΙΚΙΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΦΘΟΡΑΣ (40-50)

Ηλικία κατα την οποίαν είναι δημοφιλείς οι εναλλακτικές ή ολιστικές θεραπείες και ιατρικές μέθοδοι αντιγήρανσης (αναίμακτες παρεμβάσεις ή και πλαστικές χειρουργικές επεμβάσεις)

ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ (ΗΛΙΚΙΑ 50-60)

Είναι γνωστό ότι υπάρχει μία προνομιούχα βιολογική μοίρα που προστατεύει τη γυναικεία υγεία.  Οι γυναίκες είναι λιγότερο επιρρεπείς σε λοιμώξεις, καρδιαγγειακά νοσήματα, ασθένειες φθοράς, με προοπτική επιβίωσης ορισμένα χρόνια περισσότερα από τον άνδρα.

Αυτό το προνόμιο εκλείπει, όμως όταν οι ωοθήκες παύουν να παράγουν οιστρογόνα.  Η έλλειψη οιστρογόνων επιφέρει σειρά συμπτωμάτων  όπως:  αγγειοκινητικές διαταραχές, εξάψεις, εφίδρωση, ταχυκαρδία, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα, διακυμάνσεις του θυμικού.

Με τα χρόνια το δέρμα γίνεται:
 
- Λεπτότερο (εξαιτίας της απώλειας ινών κολλαγόνου)
- Ξηρότητα (εξαιτίας της απώλειας νερού)
- Λιγότερο ελαστικό και
- Με περισσότερες ρυτίδες (εξαιτίας της απώλειας της ελαστίνης)
 

Αυτές οι αλλαγές γίνονται πιο εμφανείς στο πρόσωπο καθώς αυτή η περιοχή του δέρματος είναι πλουσιότερη στους υποδοχείς οιστρογόνων και περισσότερο εκτεθειμένη στους περιβαλλοντολογικούς παράγοντες και ειδικότερα στον ήλιο.

Οι επιπτώσεις της διαταραγμένης σχέσης οιστρογόνων – ανδρογόνων λόγω της μη-παραγωγής τους ιδιαιτέρως ενοχλητικά για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να ευθύνονται ως ένα σημείο για την αλλαγή προς μία διαφορετική εμφάνιση η οποία φαίνεται τόσο στο παρουσιαστικό όσο και στην συμπεριφορά. Μερικές φορές μπορεί να υπάρξει μία αύξηση της τριχοφυΐας στο πηγούνι και το άνω χείλος (σπάνια στο σώμα) αλλά υπάρχει αραίωση της τριχοφυΐας στο εφηβαίο και στο τριχωτό της κεφαλής (εξαιτίας της μείωσης των σμηγματογόνων αδένων καθώς και της διαταραχής στην σχέση οιστρογόνων – ανδρογόνων) επίσης το δέρμα αλλάζει χρώμα (εξαιτίας της απώλειας χρωστικών ουσιών).

Η λέπτυνση του δέρματος το καθιστά πιο ευαίσθητο στις ηλιακές βλάβες από το φώς, τη θερμοκρασία, την υγρασία και τους τραυματισμούς.

Άλλα προβλήματα που εμφανίζονται στην εμμηνόπαυση είναι εξάψεις, αϋπνία, ξηρότητα του κόλπου, καρδιαγγειακά νοσήματα, οστεοπόρωση κτλ.

Η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων προϋποθέτει την πρόληψη και την θεραπεία αυτών των συμπτωμάτων.  Η γυναίκα θα πρέπει να φτάσει στην εμμηνόπαυση προστατευμένη, έχοντας αφιερώσει για χρόνια, χρόνο για την φροντίδα της επιδερμίδας της χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες κρέμες, επισκεπτόμενη συχνά την αισθητικό της για πιο εξειδικευμένη φροντίδα και το γιατρό της σε περιπτώσεις προβλημάτων υγείας.  Σημαντικότατο ρόλο παίζει επίσης, η σωστή διατροφή από την παιδική ηλικία καθώς και η φυσική άσκηση.  Έτσι, η μετάβαση από μία ηλικιακή φάση στην άλλη θα γίνει ειρηνικά, διατηρώντας ομορφιά και υγεία, μεγαλώνοντας αξιοπρεπώς.

*Το άρθρο έγραψε η ενδοκρινολόγος Dr Παρή Ράπτη >>>@ 210-7237073